Ustanowienie rozdzielności majątkowej

Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami. W jakich przypadkach można żądać wprowadzenia rozdzielności majątkowej przez sąd?

Jak wynika z art. 52 § 1 k.r.o., z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.

W judykaturze Sądu Najwyższego wskazano, że ważne powody to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny oraz wynikająca z nieporozumień małżeńskich utrata zdolności do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 1710/00, oraz wyrok SN z dnia 7 grudnia 2000 r., II CKN 401/00). Tymi ważnymi powodami mogą być także w szczególności: okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny [Andrzejewski Marek, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, wyd. II].

Nie może budzić wątpliwości, że małżonek, który w praktyce przez większą część tygodnia znajduje się w stanie upojenia alkoholowego, utracił zdolność do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym. Również trwonienie majątku wspólnego w postaci zabierania z mieszkania rzeczy należących do majątku wspólnego w zamiarze ich sprzedaży i uzyskania środków na zakup alkoholu oraz zaciąganie w tym celu pożyczek przemawia za ustanowieniem rozdzielności majątkowej. Nie bez znaczenia jest również fakt dopuszczania się przez jednego z małżonków aktów przemocy wobec drugiego i wspólnych małoletnich dzieci.

Za takim stanowiskiem opowiedział się m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 listopada 1972 r., III CRN 250/72, Lexis.pl nr 312236; opubl. OSNCP Nr 6/1973, poz. 113, w którym stwierdzono, że "przez “ważne powody" uzasadniające zniesienie wspólności majątkowej małżonków (art. 52 KRO) nie można rozumieć tylko okoliczności natury majątkowej. Żądanie zniesienia wspólności majątkowej może być również wynikiem separacji faktycznej małżonków, przy czym ustalenie, kto jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego, będzie miało także wpływ na ocenę, czy istnieją ważne powody zniesienia wspólności majątkowej.